Vì tính chất công việc và cả những lần đi học thêm ngoài giờ, vài năm gần đây, tôi được tiếp xúc với khá nhiều người ưu tú.

Thành tựu của họ đều không giống nhau:

Có người mỗi ngày đều dậy sớm học ngoại ngữ, có người mỗi ngày đều chạy bộ, mỗi năm tham gia vài vòng marathon, có người vừa làm việc vừa có được bằng nghiên cứu, có người lại giữ được vóc dáng như nam thanh nữ tú.

Ở họ có một điểm chung không cần bàn cãi, đó là sự tự giác kỉ luật cao độ.

01
Phát triển thói quen tự giác kỉ luật với thói quen nhỏ 10 phút mỗi ngày

Không biết bạn có từng trải qua những chuyện như này: Lên Facebook thấy một người bạn nào đó mỗi ngày đều thức dậy vào lúc 5h sáng, vô cùng ngưỡng mộ, vậy là bắt đầu làm theo.

Sau đó, đừng nói là 5h dậy, một tuần liền chỉ dậy sớm hơn mọi khi có 30 phút thôi mà đã cảm thấy rã rời, mệt mỏi, đầu óc không tỉnh táo, đúng kiểu “ngủ muộn hủy buổi sáng, dậy sớm hủy một ngày”.

Rồi bạn bất đắc dĩ hoài nghi bản thân, có phải mình sinh ra đã phải ngủ nhiều mới được, không có thuốc chữa!

Mark Zuckerburg, ông chủ của Facebook cũng là một học viên của “thói quen nhỏ”, Mark đặt ra cho mình kế hoạch chạy bộ 1 dặm mỗi ngày.

Một dặm nghe thì có vẻ ít, chúng ta đi chơi chơi thôi cũng có thể vượt qua con số này, nhưng vì 1 dặm dễ thực hiện nên Mark đã đạt được tới trình độ mà mưa nắng cũng không phải là trở ngại.

Đối với những người kỉ luật tự giác, 5km không là gì, nhưng đối với một người bình thường, 5km quả thực rất khó để kiên trì, mà chuyện khó để kiên trì thường đồng nghĩa với việc dễ dàng từ bỏ.

Chi bằng mỗi ngày 1km trước, một năm sẽ được hơn 300km, đủ để chúng ta có thể hình thành nên thói quen vận động mỗi ngày, đây chính là điểm khởi đầu của tự giác kỉ luật.

Cái gì cũng đều cần có thời gian, không ai ăn một bữa là có thể béo lên ngay được, mỗi ngày tự giác kỉ luật hơn trước đó một chút, dần dần tích lũy lại, bạn sẽ phát hiện ra thì ra mình cũng có thể làm được điều mà trước giờ mình luôn tưởng rằng sẽ không thể làm được.

02
Kỉ luật tự giác tới từ “ưu tiên”

Tôi từng “hứng lên” đặt ra cho mình N kế hoạch giúp nâng cao bản thân.

Sáng dậy đọc sách; chiều tối chạy bộ; 2,4,6 nghe giảng các lớp học online; 3,5,7 tập tành viết lách; chủ nhật tham gia lớp học đàn.

Tôi tin rằng, kiên trì những điều này lâu dài sẽ đem lại cho tôi sự trưởng thành, phát triển, giúp tôi sớm ngày được tự do.

Kết quả thì sao? Kiên trì được 2 tháng, thể lực bị bào mòn nghiêm trọng, mỗi cuối tuần chỉ muốn ngủ nướng hết ngày, khỏi cần tỉnh luôn cũng được, quả đúng là “hứng lên thì mạnh như hổ, kết quả mệt thành mèo.”

Từ đó về sau, tôi không còn nhắc tới “nâng cao bản thân” nữa, bởi vì theo như tôi thấy, tự giác kỉ luật cần một ý chí vô cùng mạnh mẽ, mà đây thì lại không phải là điều mà người bình thường nào cũng làm được.

Vì vậy, tiền đề của “tự giác kỉ luật” không phải là đặt trọng tâm chú ý vào mọi việc, không kể việc to việc nhỏ, mà là hiểu được nhu cầu, biết đưa ra lựa chọn ưu tiên, có như vậy mới có thể đạt được những thành tựu trông có vẻ khó đạt được một cách hợp lý và dễ dàng hơn.

03
“Cụ thể hóa” mục tiêu tự giác kỉ luật

Có một diễn viên trong bài phỏng vấn từng chia sẻ kinh nghiệm giảm cân cho hợp với nhân vật của mình như này: Cô ấy sẽ in bức thiết kế của bộ trang phục ra, dán lên mọi ngóc ngách trong nhà, mỗi lần nhìn đều sẽ nói với bản thân, có gầy mặc lên mới đẹp, mới vừa, cứ như vậy cô ấy có động lực ăn kiêng và chạy vài km mỗi ngày.

Chúng ta luôn ngưỡng mộ sự kỉ luật của minh tinh mà không nghĩ rằng minh tinh họ cũng là người bình thường, cũng khó khắc phục được tính lười của bản thân, họ cũng cần có động lực, cần được thúc đẩy mới có thể giữ được thói quen kỉ luật của mình.

Cuốn “The Willpower Instinct: How Self-Control Works, Why It Matters, and What You Can Do to Get More of It” của tác giả Kelly McGonigal nói rằng ý chí giống như cơ bắp, càng chăm chỉ rèn luyện sẽ càng cường tráng.

Đối với nhiều người mà nói, thứ họ thiếu không phải là quyết tâm rèn luyện, mà là bí quyết để có thể kiên trì rèn luyện.

Chúng ta không cách nào có thể trở nên tự giác kỉ luật, có lẽ là bởi đều rơi vào “khu vực sai lầm”, hoặc là đặt ra mục tiêu quá cao, khó mà thích ứng; hoặc là hành động quá nhiều, không đủ sức lực để theo; hoặc là khích lệ bản thân chưa đủ cụ thể, quá trình tiến về phía trước luôn thấy mệt mỏi, không có động lực.

Vậy thì, bắt đầu từ ngày hôm nay bạn hãy :

1. Một lần nữa lên kế hoạch lại các mục tiêu, sắp xếp các nhiệm vụ theo mức độ quan trọng, sau đó, mỗi lần chỉ tập trung vào một việc.

2. Thiết lập các “thói quen nhỏ”.

3. Cụ thể hóa mục tiêu, dùng “sổ tay ước mơ” khích lệ, động viên bản thân.

Sử dụng các phương pháp tương đối dễ dàng này để điều chỉnh hành vi tự giác kỷ luật, chúng ta cũng có thể biến việc tự giác kỷ luật thành thói quen và đưa nó vào cuộc sống hàng ngày của chúng ta.

Tôi tin rằng tới thời điểm đó, bạn và tôi sẽ thấy rằng kỷ luật tự giác hóa ra là một điều rất tự nhiên.